door Leen de Rooij

passievruchten

Katholieke vriendjes had ik niet. Mijn jeugd was de glorietijd van de verzuiling. Op onze christelijke school zaten geen andersdenkenden. Onze straat was van woningbouwvereniging Patrimonium en daar woonden alleen maar protestanten. Dat was goed te zien in de verkiezingstijd. Er hingen heel veel biljetten van de AR, iets minder van de CHU, enkele van de PvdA en één van de SGP. Die hing bij ons voor het raam, tot groot genoegen van mijn moeder. Zondagsmorgens gingen vrijwel alle deuren open en ging ieder gezin zijns weegs: elk naar zijn eigen kerk. Kom daar nu nog maar eens om in Amsterdam.

Omgang met 'roomse' kinderen werd mij door mijn ouders sterk ontraden. Toen later de Limburgse problemist Jan Scheijen en zijn vrouw bij ons op bezoek wilden komen, rees zelfs (zij het slechts kortstondig) de vraag of we wel roomse mensen in ons huis mochten ontvangen. Ik had dus weinig gelegenheid om met katholieke kinderen in contact te komen, maar het Paradijsverhaal maakte mij duidelijk dat verboden vruchten veel interessanter waren dan andere. Ik zocht dus wel contact. Mijn ouders hadden gelijk: het waren vreemde snoeshanen, die roomsen. Ze moesten op vrijdag vasten. Dan mochten ze geen vlees eten, maar wel vis. Zo wil ik ook wel vasten: ik ben dol op vis!

In de tijd voor Pasen, de passietijd genoemd, mochten ze ook niet snoepen. Maar ze spaarden de snoep op, om na Pasen alles te kunnen verorberen.

Toen ik de problemen onder ogen kreeg, die ik vorig jaar rond deze tijd had gemaakt, schoot me ineens de naam 'Passievruchten' te binnen: producten uit de passietijd. U krijgt ze nu onder ogen, maar kunt er met Pasen van genieten. Mijn vrouw hielp me uit de droom: passie heeft in dit geval niets te maken met de tijd voor Pasen, maar met hartstocht. Vruchten die de hartstocht opwekken. Dan kan ik de naam toch handhaven: ik presenteer een serie problemen die getuigen van mijn passie voor het damspel. En als ik aan de passietijd wil denken, dan zet ik een CD op met de Matthäus of de Johannes Passion van Bach. De problemen zijn bijna allemaal vorig jaar in maart en april gemaakt.

passievruchten_diagram_1

Oplossingen:

1. 32-27, 27-21, 22x31, 26-21, 47-41, 41x23, 43-39, 49x20, 35x2, 2x16. Motief Max Douwes 1956 (25-30) 48-43, 16x25 (9-14, 3x14) 50-44. Ik vond het wel leuk om schijf 47 tussen een dam en een schijf in te metselen.

2. 36-31, 44-39 (47x11) 16x7, 7-2. De eerste keer dat er een dam op veld 2 komt: 43-39, 48-42, 2-11, 11x2. En daar is hij opnieuw. Guerra-motief. Het is een ietwat ruig probleem, waarin wit twee stukken meer heeft, maar ik vond het leuk om schijf 16 op deze manier naar veld 2 te brengen. Later doet de dam dan weer een stapje terug.

3. Een aangevreten passievrucht. De laatste zet van zwart was (10-14). Nu wint wit door 19x10, 24-19, 29x20, 28-23, 23-18, 47-41, 26x10, 43x14, 49x40, 50x39. Het is niet gebruikelijk om wit op slag te zetten. Max Douwes deed dat weleens, maar dan gaf hij wit altijd slagkeus. Ik kan het idee niet anders realiseren en vond de rest leuk genoeg om het eindproduct te noteren. Er wordt flink gesold met de zwarte dam.

4. 43-38, 27-21, 28-22, 33-29, 29-24, 24x4, 4x6. De meerslagen zijn grappig en de voettocht van schijf 33 naar 24 is dat ook. Er zijn altijd wel minpuntjes te noteren: hier staan de zwarte stukken 34 en 45 niet fraai geposteerd.

5. 20-14 (10x19 gedwongen) 47-42, 38-33, 37-32, 16x18, 25x1, 1x40, 48x50. Het slotakkoord is melodieus. Vergeet niet de naslag met dam 40 te nemen.

passievruchten_diagram_2

6. 16-11 (7x16 gedwongen) 24-19, 28-22, 32-28, 50-44, 28-23, 23x5, 5x45. Ook dit motief is van Max Douwes. Het dateert van 16-8-57. Na (36-41) is het simpel uit door 42-37, 33-28 en 45x7. Lastiger te vinden is de winst na (6-11). Dan volgt 41-37 (11-17) 33-28 (17-21) en nu 37-31, 28-22, 45x26.

7. Het Guerramotief komt als volgt op het bord: 47-41, 21-17, 46-41, 19x8, 26x17, 24x4, 49-44, 4-13, 13x2. De eindslag vanaf veld 13 komt niet zo vaak voor.

8. De aanvangsstand is logischer te verklaren dan men op het eerste gezicht zou denken. De laatste zetten waren (40-44) 39-33 (28x39) 43x34 (32x43) 48x39 (44x33) en voilà. Wit wint nu door 50-44 (44-39) 21-17, 27x9, 24x2, 2x21, 21-17, 26x17. In zo'n klein bestek zien we heel wat beweging, zowel van de witte als van de zwarte dam. De reis 2x21-17 is toch leuk!

9. 28-22, 43x34, 48-42, 18-13, 13x2, 2x4. Opnieuw heb ik mij door Max Douwes laten inspireren. Hij had dit motief gevonden met schijf 1 op 26. We gaan verder met (25-30) 4-22 (3-9, 30-34, 35x44) 45-40, 4-18 (1-6) 18-7.

10. 39-33, 29-23, 23x5 (23x1 wordt remise). Toen ik dit motief en deze bewerking had gevonden, stuurde ik het naar archivaris Eddie van den Acker in Tilburg. Hij heeft een enorme verzameling 7 om 7- problemen bij elkaar gesprokkeld. Eddie kende het probleem niet, maar ook het motief kwam hem onbekend voor. Meestal wordt er in het motief vanaf veld 26 geplakt, zo schreef hij. Vanaf veld 36 was het hem onbekend. Een andere verzamelaar, Wim de Zwart, gaf aan dat het motief al op naam staat van Jan Scheijen. Maar, zo schreef hij mij, dit is er waarschijnlijk de enige bewerking op. Dat is de reden waarom ik dit bescheiden product toch ten doop houd.

Fijne Paasdagen!

passievruchten2